Süni zəka bir damcı qan vasitəsilə müxtəlif xəstəlikləri təyin edə bilir
Süni İntellekt
24.02.2025
Emil Nəcəfov
Alimlər, immun hüceyrələrinin gen ardıcıllığını analiz edərək bir neçə infeksiya və xəstəliyi eyni anda diaqnoz edə bilən süni zəka alqoritmi təqdim ediblər. Bu üsul, birinci tip şəkərli diabet, HİV, COVID-19 və qırmızı qurdeşənəyi xəstəliklərini 98% dəqiqliklə aşkar edə bilir. Gələcəkdə bu texnologiya əsasında alimlər insanın doğulduğu andan etibarən immun sisteminə təsir göstərən bütün amilləri qan analizinə əsasən müəyyən edə bilən sistem yaratmağı planlaşdırırlar. İmmun sistemi keçmiş və mövcud xəstəliklər haqqında geniş məlumatı iki əsas hüceyrə tipi - B-hüceyrələri və T-hüceyrələri vasitəsilə saxlayır.
B-hüceyrələri viruslara və patogen molekullara yapışan antibədənlər istehsal edir, T-hüceyrələri isə digər immun reaksiyalarını aktivləşdirir və yoluxmuş hüceyrələri məhv edir. Məsələn, insanda infeksiya və ya autoimmun xəstəlik olduqda, bu hüceyrələrin sayı artır və spesifik səth reseptorları istehsal etməyə başlayır. Bu reseptorları kodlaşdıran genlərin sekvensiyası insanın unikal xəstəlik tarixçəsini aşkar edə bilər. Yeni testin yaradılması üçün alimlər 16 milyondan çox B-hüceyrə reseptoru və 23 milyondan çox T-hüceyrə reseptorunu qiymətləndirən bir neçə süni zəka alqoritmi hazırlayıblar. Yeni diaqnostika aləti 542 iştirakçı üzərində sınaqdan keçirilib və 1-ci tip şəkərli diabet, HİV, COVID-19 və qırmızı qurdeşənəyi xəstəliklərini 98% dəqiqliklə aşkar edib.
İlk test mərhələsində alimlər bu diaqnozlara sahib olan pasientləri və sağlam könüllüləri cəlb ediblər. Bəzi könüllülər əvvəlcədən qrip peyvəndi vurdurdu, bu da immun reaksiyanın öyrənilməsi üçün əlavə imkan yaradıb. Bu qədər yüksək dəqiqliyin əldə olunması B-hüceyrə və T-hüceyrə məlumatlarının birləşdirilməsi sayəsində mümkün olub. Məsələn, şəkərli diabet və qırmızı qurdeşənəyi xəstəliklərinin T-hüceyrə reseptorlarında daha aydın izləri vardı, halbuki COVID-19, HİV və qrip B-hüceyrə reseptorlarında daha dəqiq müəyyən edilirdi. Gələcəkdə alimlər insan immun sisteminin qarşılaşdığı bütün xəstəlikləri analiz edə bilən vahid platforma yaratmaq istəyirlər. Bundan sonra aparılacaq araşdırmalar bu yanaşmanın nə qədər universal olduğunu qiymətləndirəcək.
Mənbə: Nature
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
GPT-4.5 və GPT-5-in nə zaman istifadəyə veriləcəyi qeyri-rəsmi şəkildə açıqlanıb
GPT-4.5 və GPT-5-in nə zaman istifadəyə veriləcəyi qeyri-rəsmi şəkildə açıqlanıb
The Verge saytı sahə mütəxəssislərinə istinad edərək, OpenAI tərəfindən hazırlanan GPT-4.5 və GPT-5 süni zəka modellərinin ehtimal olunan təqdimat tarixi haqqında məlumat yayıb.
Bill Gates, süni zəka üzərində idarənin itirilməsi mövzusunda xəbərdarlıq edib
Bill Gates, süni zəka üzərində idarənin itirilməsi mövzusunda xəbərdarlıq edib
“Gəncliyimdə məni həqiqətən narahat edən yeganə şey nüvə müharibəsi idi.” - deyə Bill Gates, Stripe şirkətinin baş direktoru Patrick Collison ilə uzun söhbətində bildirib.
Microsoft video oyunların hazırlanması prosesində süni zəkadan istifadə etmək istəyir
Microsoft video oyunların hazırlanması prosesində süni zəkadan istifadə etmək istəyir
Süni zəkanın vahid dünyaya və qaydalara malik video oyunlar yaratmaq üçün istifadəsi oyun dizaynerləri üçün faydalı ola bilər. Microsoft tərəfindən yaradılmış Muse adlı süni zəka modeli video oyunlardan realistik səhnələr yarada bilir.
Microsoft video oyunun gameplay hissələrini tərtib edə bilən süni zəka modelini yaradıb
Microsoft video oyunun gameplay hissələrini tərtib edə bilən süni zəka modelini yaradıb
Microsoft açıqlayıb ki, Microsoft Research tədqiqat bölməsi və Ninja Theory studiyasının (Senua's Saga: Hellblade II) tərtibatçıları süni zəka sahəsində əhəmiyyətli bir nailiyyət əldə ediblər.
Google tibbi araşdırmaları sürətləndirən süni zəka sistemi yaradıb
Google tibbi araşdırmaları sürətləndirən süni zəka sistemi yaradıb
Google süni zəkaya əsaslanan bir laborant yaradıb ki, bu da alimlərə biotibbi tədqiqatları sürətləndirməyə və müasir texnologiyalar əsasında ixtisaslaşmış tətbiqlər hazırlamağa kömək edəcək.
Həftənin xəbərləri
