Hörümçəkləri "zombi"yə çevirə bilən yeni növ göbələk aşkar edilib
Elm & Texnologiya
05.02.2025
Emil Nəcəfov
Alimlər yeni növ parazitar göbələyi təsvir ediblər. Bu göbələk mağara hörümçəklərini yoluxdurur və onların ölümdən əvvəl davranışlarını dəyişməyə məcbur edir. Bu nadir parazit ilk dəfə 2021-ci ildə BBC çəkiliş qrupu tərəfindən aşkar edilib. Onlar tərk edilmiş barıt anbarının tavanında göbələklə örtülmüş ölü hörümçək tapıblar. Sonradan CAB International, Danimarka Təbiət Tarixi Muzeyi və Kyu Kral Botanika Bağının alimləri tərəfindən aparılmış tədqiqatlar bu parazitin elm üçün əvvəllər naməlum bir növ olduğunu təsdiqləyib.
Bu parazit mağara hörümçəkləri Metellina merianae və onların yaxın qohumları Meta menardi növlərini yoluxdurur. Yoluxmuş hörümçəklər qeyri-adi davranış nümayiş etdirirlər. Onlar sığınacaqlarını və torlarını tərk edərək mağaraların divar və tavanlarındakı açıq sahələrə doğru hərəkət edir və orada ölürlər. Hörümçək öldükdən sonra göbələk onun bədənindən qidalanaraq böyüyür və sporlarını yayır. Bu davranış elmə artıq məlum olan "zombi göbələklər" fenomenini xatırladır.
Ophiocordyceps cinsinə aid bu göbələklər Braziliyanın tropik meşələrində qarışqaları yoluxdurur və onların hərəkətini idarə edir. Bu parazit məşhur "The Last of Us" oyunu və serialının yaradıcılarına da ilham verib. Sonrakı ekspedisiyalar İrlandiyanın müxtəlif təbii mağara sistemlərində yoluxmuş hörümçəkləri aşkar ediblər. Tarixi qeydlərin araşdırılması Britaniya adalarının digər bölgələrində də oxşar epidemiyaların baş verdiyini göstərir. Alimlər bu göbələyin istehsal etdiyi metabolitləri tədqiq etməyi planlaşdırırlar. Məqsəd parazitin sahibinin davranışına necə təsir etdiyini anlamaq və onun mağara hörümçəklərinin populyasiyasına təsirini qiymətləndirməkdir.
Mənbə: New Atlas
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
SETI alimləri yadplanetli izini axtarmaq üçün milyon kosmik obyekti yenidən yoxlayıb
SETI alimləri yadplanetli izini axtarmaq üçün milyon kosmik obyekti yenidən yoxlayıb
SETI layihəsi 60 ildən artıqdır ki, uzaq ulduzlardan gələn radiosiqnalları analiz edərək, Yer kürəsi xaricində sivilizasiyaların axtarışı ilə məşğuldur. Təəssüf ki, indiyə qədər yadplanetlilərin mövcudluğuna dair heç bir sübut tapılmayıb.
Marsda sürətli seysmik keçiricilik müşahidə edilib
Marsda sürətli seysmik keçiricilik müşahidə edilib
NASA alimlərinin yeni araşdırması Mars mantiyasında seysmik dalğaların qeyri-adi dərəcədə yüksək keçiriciliyini üzə çıxarıb. Bu araşdırmada süni zəka mühüm rol oynayıb. Belə ki, o, Qırmızı Planetin səthinin 10 minlərlə görüntüsünü analiz edərək, yeni meteorit zərbəsi nəticəsində yaranmış kraterləri müəyyənləşdirib.
Çinlilər kosmosda süni fotosintez sayəsində oksigen və raket yanacağı əldə ediblər
Çinlilər kosmosda süni fotosintez sayəsində oksigen və raket yanacağı əldə ediblər
Keçən ay Çinin Tiangong adlı kosmik stansiyanda süni fotosintez üzərində aparılmış təcrübənin bir mərhələsi tamamlandı. Qeyd etmək lazımdır ki, süni fotosintez texnologiyası kosmosda raket yanacağının komponentlərini və nəfəs almaq üçün oksigen istehsal etməyə imkan verir.
Həyatın yaranması üçün vacib olan komponentlər Bennu asteroidinin nümunələrində aşkar edilib
Həyatın yaranması üçün vacib olan komponentlər Bennu asteroidinin nümunələrində aşkar edilib
Bennu adlı asteroiddən əldə edilmiş süxur nümunələri 2023-cü ilin sentyabr ayında uğurlu şəkildə Yer kürəsinə çatdırılmışdı. Nəticədə alimlər Yer kürəsində bioloji həyat növünün necə formalaşması mövzusunda tədqiqatlar aparmaq üçün əla imkan əldə etdilər.
19.5 işıq ili uzaqlığında Yer kürəsinə bənzər yeni planet kəşf edilib
19.5 işıq ili uzaqlığında Yer kürəsinə bənzər yeni planet kəşf edilib
Bu günə qədər astronomlar Süd Yolu qalaktikamızda müxtəlif ölçü və tərkibə malik 7000-dən çox planet kəşf ediblər. Bu dünyaların bəziləri Yerə bənzər ölçüyə və qayalıq quruluşa malikdir ki, bu da onları Yer tipli planetlər kateqoriyasına daxil edir.
Həftənin xəbərləri
