Çinlilər kosmosda süni fotosintez sayəsində oksigen və raket yanacağı əldə ediblər
Elm & Texnologiya
03.02.2025
Emil Nəcəfov
Keçən ay Çinin Tiangong adlı kosmik stansiyanda süni fotosintez üzərində aparılmış təcrübənin bir mərhələsi tamamlandı. Qeyd etmək lazımdır ki, süni fotosintez texnologiyası kosmosda raket yanacağının komponentlərini və nəfəs almaq üçün oksigen istehsal etməyə imkan verir. Bildirilir ki, bu proses klassik elektrolizlə müqayisədə xeyli az enerji tələb edir. BKS-də (Beynəlxalq Kosmik Stansiya) elektroliz üsulu ilə sudan oksigen əldə etmək üçün istehsal olunan enerjinin 30%-ə qədəri sərf olunur, halbuki Çin texnologiyası daha yüksək effektivlik vəd edir. Sudan oksigen və yanacaq komponentlərinin əldə edilməsi texnologiyaları Ayın mənimsənilməsi və Mars missiyaları üçün əsas əhəmiyyət daşıyır.
Ekipaj üçün oksigen və raketlər, eləcə də digər mexanizmlər üçün yanacaq istehsalını yerində həyata keçirmək, bu resursları Yerdən daşımaqdan qat-qat ucuz başa gəlir. Çin bu istiqamətdə təcrübələrə 2015-ci ildə başlayıb və bu texnologiyanı 2035-ci ilə qədər inşa etməyi planlaşdırdığı gələcək Ay stansiyasında tətbiq etməyi hədəfləyir. Son süni fotosintez təcrübəsi yarımkeçirici katalizator və xüsusi mexanizmdən istifadə etməklə həyata keçirilib. Nəticədə sudan və karbon qazından etilen və oksigen əldə olunub. Müxtəlif katalizatorlar tətbiq edildikdə oxşar reaksiya vasitəsilə metan və qarışqa turşusu sintez edilə bilər.
Qarışqa turşusu isə şəkər, konservantlar istehsalında xammal kimi, həmçinin antibakterial vasitə kimi istifadə oluna bilər. "Bu texnologiya bitkilərin təbii fotosintez prosesini mühəndislik, fiziki və kimyəvi metodlarla təkrar edir və qapalı məkanlarda və ya Yer atmosferindən kənar karbon qazı resurslarından istifadə edərək oksigen və karbon əsaslı yanacaq istehsal edir" – deyə Çinin dövlət televiziyası CCTV məlumat verib. "Gözləntilərə əsasən bu tədqiqat insanın kosmosda sağ qalması və kosmik araşdırmalar üçün həyati əhəmiyyətli texniki dəstəyi təmin edəcək" – deyə əlavə olunub.
Mənbə: Livescience
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Həyatın yaranması üçün vacib olan komponentlər Bennu asteroidinin nümunələrində aşkar edilib
Həyatın yaranması üçün vacib olan komponentlər Bennu asteroidinin nümunələrində aşkar edilib
Bennu adlı asteroiddən əldə edilmiş süxur nümunələri 2023-cü ilin sentyabr ayında uğurlu şəkildə Yer kürəsinə çatdırılmışdı. Nəticədə alimlər Yer kürəsində bioloji həyat növünün necə formalaşması mövzusunda tədqiqatlar aparmaq üçün əla imkan əldə etdilər.
19.5 işıq ili uzaqlığında Yer kürəsinə bənzər yeni planet kəşf edilib
19.5 işıq ili uzaqlığında Yer kürəsinə bənzər yeni planet kəşf edilib
Bu günə qədər astronomlar Süd Yolu qalaktikamızda müxtəlif ölçü və tərkibə malik 7000-dən çox planet kəşf ediblər. Bu dünyaların bəziləri Yerə bənzər ölçüyə və qayalıq quruluşa malikdir ki, bu da onları Yer tipli planetlər kateqoriyasına daxil edir.
Qədim qalaktikadan gəlmiş radiosiqnal aşkar edilib
Qədim qalaktikadan gəlmiş radiosiqnal aşkar edilib
Günümüzdə kosmosun dərinliklərindən gələn və bir neçə millisaniyə ərzində davam edən sürətli radiosiqnalların mənbələri barəsində ümumi qəbul edilmiş bir nəzəriyyə yoxdur. Bu hal onlara bu mövzuda müxtəlif cəlbedici versiyaları bəxş edir.
Su erkən kainatın ilkin mərhələlərində artıq mövcud olub
Su erkən kainatın ilkin mərhələlərində artıq mövcud olub
Alimlərin aparmış olduqları araşdırmaya əsasən su Böyük partlayışdan artıq 100-200 milyon il sonra kainatda böyük miqdarda mövcud olub. Bununla yanaşı su erkən kainatda o qədər böyük miqdarda olub ki, bu, ilk bioloji həyat növünün kainatın ilk təkamül mərhələlərində artıq formalaşması ehtimalını nəzərdən keçirməyə imkan verir.
İnsanlar öz smartfonlarını gün ərzində 200 dəfədən çox yoxlayırlar
İnsanlar öz smartfonlarını gün ərzində 200 dəfədən çox yoxlayırlar
Counterpoint Research şirkətinin aparmış olduğu tədqiqata əsasən 2024-cü ildə insanlar gün ərzində ortalama olaraq 205 dəfə smartfonlarını yoxlayıblar.
Həftənin xəbərləri
